Αθλητές με αμαξίδιο
Στην πλειονότητά τους οι ασθενείς με αμαξίδιο φέρουν κάποιο τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη και το νωτιαίο μυελό (παραπληγία, τετραπληγία). Άλλες περιπτώσεις αφορούν πολιομυελίτιδα (12%), συγγενείς ανωμαλίες (9%), ακρωτηριασμούς (3%), νευρομυικές διαταραχές (10%). Εδώ θα επικεντρωθούμε στους ασθενείς με βλάβη του νωτιαίου μυελού.
Φυσιολογία της άθλησης
Ο μέγιστος ρυθμός με τον οποίο ένας αθλητής μπορεί να καταναλώσει οξυγόνο κατά την άθληση VOmax , έχει ιδιαίτερη σημασία σε αγώνες αντοχής. Οι αθλητές με βλάβη του νωτιαίου μυελού εμφανίζουν 10-25% μείωση της καρδιακής παροχής και 15-30% μείωση του όγκου παλμού. Οι τετραπληγικοί αθλητές με βλάβες πάνω από το ύψος εξόδου του συμπαθητικού έχουν περιορισμούς στο μέγιστο καρδιακό ρυθμό, υπόταση και αυξημένη φλεβική συμφόρηση. Όλα τα παραπάνω επηρεάζουν αρνητικά το Vomax.
Επιπρόσθετα, οι ασθενείς με βλάβη του νωτιαίου μυελού έχουν λιγότερο αποδοτική μυϊκή μάζα. Οι διαθέσιμοι μύες εξαρτώνται από το ύψος και τον τύπο της βλάβης του νωτιαίου μυελού.
Συμπερασματικά, το μέσο Vomax των αθλητών με παραπληγία είναι απλά συγκρίσιμο με αυτό των ατόμων τρίτης ηλικίας χωρίς αναπηρία και κατά μέσο όρο μεγαλύτερο από αυτό των αθλητών με τετραπληγία.
Ιατρικά θέματα και τραυματισμοί
Αντανακλαστική Δυσλειτουργία του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος (Autonomic Dysreflexia)
Η ΑΔΑΝ αποτελεί μία επείγουσα κατάσταση. Εμφανίζεται σε αθλητές με βλάβη του νωτιαίου μυελού πάνω από το Τ6 (6ο θωρακικό μυελοτόμιο). Πρόκειται για μία μη ελεγχόμενη απόκριση του συμπαθητικού συστήματος σε διάφορα επιβλαβή ερεθίσματα όπως:
- Κατάγματα
- Διάταση ουροδόχου κύστεως, ουρολοίμωξη
- Παγίδευση/ενσφήνωση κοπράνων
- Έλκη κατάκλισης
- Εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση
Συμτώματα
- Υπέρταση
- Πονοκέφαλος
- Βραδυκαρδία
- Εφίδρωση άνω του επιπέδου της βλάβης
- Ανατριχίλα κάτω του επιπέδου της βλάβης
- Θόλωση όρασης
- Ρινική συμφόρηση
Αντιμετώπιση
- Έλεγχος Αρτηριακής Πίεσης (κάθε 2-5 λεπτά)
- Εάν το άτομο βρίσκεται στο κρεβάτι και έχει αυξημένη αρτηριακή πίεση, πρέπει να τοποθετείται άμεσα στην καθιστή θέση (Cole et al, 1967/ Guttman et al, 1965).
- Εάν το άτομο φοράει στενά ρούχα, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να μην τον/την σφίγγουν.
- Εφόσον δεν υπάρχει μόνιμος ουροκαθετήρας, προχωρήστε σε καθετηριασμό.
- Εάν υπάρχει μόνιμος ουροκαθετήρας, ελέγξτε για πιθανά προβλήματα κατά μήκος του ουροκαθετήρα. Εάν είναι πιθανό να υπάρχει εμπόδιο στον καθετήρα, αντικαταστήστε τον καθετήρα.
- Εάν τα συμπτώματα επιμένουν (υψηλή συστολική αρτηριακή πίεση), υποπτευθείτε παγίδευση κοπράνων στο έντερο.
- Εάν η συστολική αρτηριακή πίεση ανέρχεται σε 150mmHg (και άνω), προχωρήστε σε φαρμακολογική αντιμετώπιση. Χρησιμοποιείστε ένα αντι-υπερτασικό ταχείας δράσης και βραχείας διάρκειας (νιτρικό άλας) έως ότου τα αίτια εντοπιστούν (Thyberg et al 1994).
- Ελέγξτε για παγίδευση/ενσφήνωση κοπράνων.
- Ελέγξτε για συμπτωματική υπόταση.
Μετά το τέλος του επεισοδίου, ελέγχουμε ανά 2 ώρες για πιθανή επανάληψη του επεισοδίου.
Παρά τους κινδύνους που σχετίζονται με την ΑΔΑΝ, κάποιοι αθλητές προσπαθούν να την προκαλέσουν για να αποκτήσουν κατά τη διάρκεια του αγώνα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αυτή η μέθοδος ονομάζεται boosting. Θεωρητικά, η αυξημένη αρτηριακή πίεση αυξάνει την καρδιακή παροχή και βοηθάει την επίτευξη καλύτερων επιδόσεων.
Το boosting θεωρείται μη ηθικό και παράνομο στους Παραολυμπιακούς αγώνες.
Θερμορύθμιση
Οι αθλητές με ΒΝΜ έχουν διαταραχές στη θερμορύθμιση κατά την προπόνηση και την άθληση τόσο σε θερμά όσο και σε ψυχρά κλίματα. Οι διαταραχές οφείλονται στη μυική πάρεση και στο ύψος της ΒΝΜ.
Υπερθερμία
Οι αθλητές με ΒΝΜ εμφανίζουν διαταραχές της εφίδρωσης και του ελέγχου της αιματικής ροής στα άκρα. Η υπερθερμία εμφανίζεται όταν οι αγώνες γίνονται σε θερμά και ξηρά κλίματα διότι σε τέτοιες συνθήκες 80-90% της απώλειας θερμότητας του σώματος γίνεται μέσω της εξάτμισης του ιδρώτα. Άλλα αίτια υπερθερμίας αποτελούν η αφυδάτωση και η φαρμακευτική αγωγή (αγωγή για νευρογεννή κύστη, αναλγητικά και αντικαταθλιπτικά φάρμακα).
Συμπτώματα:
- Κούραση
- Αδυναμία
- Ζαλάδα
- Πονοκέφαλος
- Έμετοι
- Μυαλγίες
Πρόληψη
Οι αθλητές με ΒΝΜ πρέπει να αγωνίζονται και να προπονούνται σε δροσερό κλίμα όπως νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα.
- Επαρκής πρόσληψη υγρών/καλή ενυδάτωση
- Ελαφρύς ιματισμός
- Δροσερές πετσέτες
- Σπρέι νερού
Υποθερμία
Οι αθλητές με ΒΝΜ εμφανίζουν μειωμένη μυϊκή μάζα και δραστηριότητα καθώς και απώλεια ελέγχου του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να παράγουν σωματική θερμότητα μέσω του τρόμου. Ειδική προσοχή χρειάζονται οι αθλητές της κολύμβησης και του σκι.
Συμπτώματα:
- Σύγχυση
- Απάθεια
- Αδεξιότητα
Πρόληψη
- Κατάλληλα θερμά ρούχα
- Απομάκρυνση υγρού ιματισμού
- Καλή διατροφή
Οι αθλητές με συμπτώματα υποθερμίας πρέπει να απομακρύνονται άμεσα από τους αγώνες, να μεταφέρονται σε θερμό δωμάτιο, να τους παρέχονται ζεστά υγρά και εάν κριθρί απαραίτητο μπορεί να μεταφερθούν ακόμη και στο Νοσοκομείο.
Έλκη κατακλίσεως
Παρατεταμένη πίεση στο δέρμα προκαλεί λύση της συνέχειάς του. Τα έλκη κατακλίσεως ταξινομούνται από 1-4 ανάλογα με το βάθος τους. Οι συχνότερες περιοχές εντόπισης στους αθλητές είναι πάνω από το ιερό οστό και πάνω από τις ισχιακές προεξοχές.
Η χρήση αθλητικών αμαξίδιων προδιαθέτει στην εμφάνιση ελκών διότι είναι σχεδιασμένα να κρατάνε τα γόνατα υψηλότερα από τους γοφούς.
Τραυματισμοί μυοσκελετικού συστήματος
Οι συχνότεροι τραυματισμοί σε αθλητές με αμαξίδιο αφορούν τα άνω άκρα. Οι ώμοι λειτουργούν ως φορτιζόμενες με βάρος αρθρώσεις για την μετακίνηση του αθλητή και για την προώθηση του αμαξιδίου. Επομένως είναι συχνοί οι τραυματισμοί από υπέρχρηση των ώμων, των πηχεοκαρπικών αρθρώσεων και των χεριών.
Οι συχνότερες παθολογικές οντότητες είναι η τενοντίτιδα του δικεφάλου μυός και το σύνδρομο πρόσκρουσης του στροφικού πετάλου του ώμου.
Έρευνες έχουν δείξει πως οι μη αθλούμενοι χρήστες αμαξιδίου έχουν μεγαλύτερα ποσοστά πόνου στον ώμο από τους αθλούμενους χρήστες αμαξιδίου.
Βασικό αίτιο του πόνου στον ώμο είναι η μυϊκή ανισορροπία. Η δύναμη απαγωγής τείνει να είναι ισχυρότερη από την προσαγωγή και την έσω/έξω στροφή του ώμου. Επίσης οι μύες που σταθεροποιούν την ωμοπλάτη τείνουν να είναι πιο αδύναμοι. Αυτή η ασυμμετρία προκαλεί κεφαλική μετανάστευση της βραχιόνιας κεφαλής στενεύει ο υπακρωμιακός χώρος.
Αντιμετώπιση
Η ανάπαυση του ώμου συνήθως δεν είναι ρεαλιστική επιλογή για την αντιμετώπιση του πόνου στον ώμο. Οι αθλητές χρησιμοποιούν διαρκώς τους ώμους τους για την εξυπηρέτηση των αναγκών της καθημερινότητάς τους.
Ο πόνος πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα με:
- Παγοθεραπεία
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Έγχυση κορτικοστεροειδών στον υπακρωμιακό χώρο
- Φυσικοθεραπεία που εστιάζει στην ελαστικότητα του πρόσθιου θυλάκου του ώμου και την ενδυνάμωση των προσαγωγών και έσω/έξω στροφέων μυών του ώμου.
Σύνδρομα παγίδευσης περιφερικών νεύρων
Οι δύο συχνότερες παθήσεις στους αθλητές με αμαξίδιο είναι το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (ΣΚΣ) και η παγίδευση του ωλένιου νεύρου είτε στον αγκώνα είτε στον καρπό.
Το ΣΚΣ οφείλεται σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς στα στοιχεία του καρπιαίου σωλήνα λόγω της προώθησης του αμαξιδίου.
Η παγίδευση του ωλενίου νεύρου γίνεται συνήθως στο κανάλι του Guyon και σπανιότερα στον αγκώνα λόγω της επαναλαμβανόμενης δράσης του ωλενίου καμπτήρα του καρπού.
Έρευνες έχουν δείξει πως ο επιπολασμός της παγίδευσης περιφερικών νεύρων είναι ο ίδιος ανάμεσα στους αθλούμενους και μη χρήστες αμαξιδίου. Έχει αποδειχθεί πως υπάρχει συσχέτιση με τη διάρκεια χρήσης του αμαξιδίου.
Η πρόληψη αποτελείται από τη χρήση ειδικών γαντιών με ενθέματα που προστατεύουν τον καρπό και από τη διατήρηση του αμαξιδίου σε καλή κατάσταση.
Πηγη: The Olympic Textbook of Medicine in Sport
Πρόσφατα Άρθρα
- Πώς να ασκηθείτε με μάσκα προσώπου - και τι να μην κάνετε!
- Η Μαγνητική Τομογραφία δεν θέτει πάντα τη διάγνωση
- Πρόσφατα δεδομένα στη ρήξη του προσθίου χιαστού στο Rugby
- Η φύση θέλει το χρόνο της...
- Η συνδεσμοπλαστική του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου στους χορευτές
Επικοινωνία
Ευστράτιος Καβρουδάκης (MD, MSc)
Καλυψούς 18, Παλαιό Φάληρο
ΤΚ: 17562
Δέχεται κατόπιν ραντεβού
Ωράριο Λειτουργίας Ιατρείου
Δευτ.- Παρασκευή : 17:00-22:00